Çocuklarda ses kısıklığı
Küçük çocuklarda görülen ve doğal olarak ebeveynleri endişelendiren ses kısıklığı sorununun uzman bir hekim tarafından değerlendirilmesi ve zamanında önlem alınarak tedavi edilmesi gerekmektedir. Çocuklarda ses kısıklığı sıklıkla sesin uygunsuz kullanımına bağlı olarak gelişir. Sesin kötüye kullanılması sonucunda ses tellerinde nodül, polip, kist gibi lezyonlar oluşabilmektedir.
SES NASIL OLUŞUR:
Akciğerlerden ve bronşlardan gelen havanın dar bir alan olan ses telleri arasından geçerken yarattığı basınç ve titreşim hareketlerine bağlı olarak gelişen açma kapama hareketleri sonucu ses üretilir. Daha sonra ses yutak, ağız, burun, geniz ve sinüs boşluklarındaki rezonansla şekillenir.
Seste bazı değişiklikler; Ses kısıklığından, sesteki olağandışı bazı farklılıklara kadar uzanan bir süreçtir ve genellikle ses tellerindeki bazı fonksiyonel bozukluklara veya ses teli yapısındaki bazı bozukluklara bağlı olarak ortaya çıkar. Sesteki bu bozulmalar akut veya kronik değişiklikler olarak değerlendirilebilir. Akut ses kısıklığı, boğaz, yutak ve ses tellerinde bölgesel iltihaplanma veya tahriş sonucu gelişirken, kronik ses kısıklığı çoğunlukla fonksiyonel problemlere bağlı olarak ortaya çıkar.
ÇOCUKLARDA KORKU KONUSUNDA NELERE DİKKAT EDİLMELİYİZ?
Çocuklarda ses kısıklığının en önemli nedenlerinden biri sesin yanlış kullanılmasıdır. Çocuğun oyun oynarken, arkadaşlarıyla konuşurken veya spor yaparken aşırı ve yüksek tonda konuşması ve bağırması, çocuklarda ses tellerinin yapısında bozulmalara ve ses kısıklığına neden olabilir. Bu durumların dışında laringeal reflü çocuklarda ses problemlerine de neden olabilir. Çocuğun normalden fazla boğaz temizleme ve öksürme alışkanlığı varsa laringeal reflü ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır. Sesin kötüye kullanılması ve tahrişi uzun süre devam ederse ve önlem alınmazsa nodül, polip, kist gibi sesin kalitesini bozan durumlar ortaya çıkar ve ses kısıklığının süresi uzar.
Çocuklarda ses kısıklığı tedavisi viral enfeksiyonlara bağlı olarak da gelişebilmektedir. Ayrıca alerji, larenjit, akciğer hastalıkları, psikolojik nedenler, kusma, sigara kullanımı veya kimyasal gazlara aşırı maruz kalma da ses kısıklığına neden olabilir. Çocuğun ses kısıklığı 1 haftadan uzun sürüyorsa vakit kaybetmeden uzman bir hekime başvurulmalıdır.
TEDAVİ YAKLAŞIMI NASIL OLMALIDIR?
Ses kısıklığı 1 haftadan uzun süren çocukların bir KBB hekimi tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir. En yaygın neden olan sesin uygunsuz kullanımı durumunda öncelikle bu durumu düzeltecek önlemlerin alınması gerekmektedir. İnatçı vakalarda gerekirse konuşma-dil patologundan yardım alınabilir. Bu terapilerde ses tellerinin nemli ve tahriş edici maddelerden uzak tutularak bakımının nasıl yapılacağı da dahil olmak üzere ses hijyeni sağlanmakta ve ses tellerine zarar vermeden düzgün ses üretmenin yolları öğretilmektedir. Sebep enfeksiyon ise tedavi edilir. Reflüden şüphelenilen durumlarda çocuk gastroenterologundan yardım alınabilir. Çocuklarda çok sık görülmese de nodül, kist, polip gibi durumlar tespit edilip ses hijyeni ve ses terapisinden fayda sağlanmazsa nadir de olsa cerrahi müdahale gerekebilir.
Prof. Dr. Tuncay Özçelik